“سیدعباس عراقچی” ۱۱ آبان در برنامه گفتگوی ویژه خبری به بررسی بایدها و نبایدهای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران پرداخت.
عراقچی در ابتدا در پاسخ به سؤال اول مجری برنامه مبنی بر این که برداشت جنابعالی از سیاست خارجی مورد تاکید مقام معظم رهبری چیست گفت: دیروز جلسه بسیار خوبی را با مقام معظم رهبری داشتیم به طوری که مجموعه سفرای جمهوری اسلامی ایران، روسای نمایندگی‌های ایران در خارج از کشور و مدیران وزارت امور خارجه به همراه وزیر امور خارجه خدمت مقام معظم رهبری رسیدیم.
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، با اشاره به این که هر سال در طول سمینار خدمت مقام معظم رهبری می‌رسیدیم افزود: امسال اول سمینار خدمت ایشان رسیدیم تا از رهنمودهای مقام معظم رهبری بهره‌مند شویم.
وی با اشاره به اصول تغییرناپذیر جمهوری اسلامی ایران ادامه داد: سیاست خارجی انقلابی مشخصاتی در اصول و تاکتیک دارد.
عراقچی با بیان این که این اصول در قانون اساسی مندرج شده است گفت: اصولی که در قانون اساسی مندرج شده شامل حمایت از مستضعفین، مقابله با نظام سلطه، مقابله با زیاده‌خواهی و زورگویی و موارد دیگر است به گونه‌ای که در طول چند دهه گذشته به صورت مشخص به عنوان اصول سیاست خارجی ایران تبیین شده است.
رهبر انقلاب فرمودند سیاست خارجی متعلق به نظام جمهوری اسلامی ایران است و متعلق به دولت‌ها نیست
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه با اشاره به این که مقام معظم رهبری فرمودند که سیاست خارجی متعلق به نظام جمهوری اسلامی ایران است ادامه داد: این سیاست خارجی متعلق به دولت‌ها در دوره‌های مختلف نیست زیرا دولت‌ها تاکتیک‌ها و ادبیات خاص خود را دارند و اصول جای دیگری که همانا در قانون اساسی است تبیین می‌شود.
دیپلمات‌های وزارت خارجه کارگزاران سیاست خارجی ایران هستند
وی با اشاره به این که وزارت خارجه مجری اصول است تصریح کرد: دیپلمات‌های وزارت خارجه کارگزاران سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران هستند.
در مذاکرات هسته‌ای مجری منویات نظام جمهوری اسلامی ایران بودیم
عراقچی گفت: در مذاکرات هسته‌ای در حقیقت مجری منویات نظام جمهوری اسلامی ایران بودیم لذا این مذاکرات متعلق به دولت نیست.
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، با اشاره به این که این اصول هیچ‌گاه تغییر نکرده است گفت: در مذاکرات هسته‌ای ، اصول، چارچوب‌ها ، خطوط را مقام معظم رهبری تبیین می‌کردند اما جزئیات را دولت انجام می‌داد.
وی با اشاره به این که سیاست خارجی انقلابی جمهوری اسلامی ایران اصولی تغییرناپذیر است خاطر نشان کرد: در مرحله اجرا از تاکتیک‌هایی استفاده می‌کنیم.
عراقچی اظهار داشت: در اجرای سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران امیدوارانه و با اعتمادبه‌نفس باید به جلو پیش برویم.
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، با تاکید بر این که در سیاست خارجی باید اعتماد به نفس داشته باشیم خاطر نشان کرد: باید در جهت ظرفیت‌ها و جنبه‌های سیاسی و اقتصادی ایران به جلو پیش برویم لذا باید بدانیم ظرفیت‌ها و توانایی ایران این توانایی را به دیپلمات می‌دهد تا در مقابل دیپلمات‌های خارجی قرار بگیرد.
وی با اشاره به این که در جنبه‌های دفاعی به خوبی پیشرفت کرده‌ایم اظهار داشت: دانشمندان به بنیه‌های قوی علمی دست یافته‌اند و در عرصه‌های مختلف نیز شاهد پیشرفت‌های گوناگونی هستیم.
عراقچی با تاکید بر این که در عرصه‌های مختلف مردم حضور جدی داشته‌اند اظهار داشت: در عرصه دیپلماسی می‌توانیم محکم جلوی قدرت‌ها بیاستیم و منافع خود را تأمین کنیم.
دیپلمات‌های ما باید با اعتمادبه‌نفس و امیدوارانه به جلو گام بردارند
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، با اشاره به این که کسانی که تردید دارند توانایی جمهوری اسلامی ایران را دست کم گرفته‌اند گفت: دیپلمات‌ها ما باید با اعتمادبه‌نفس و امیدوارانه به جلو گام بردارند
وی با اشاره به این که ما به دنبال منافع ملی کشورمان هستیم افزود: در مذاکرات هسته‌ای توانستیم خواسته‌های خودمان را به طرف مقابل تحمیل کنیم لذا آن‌ها حقوق جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت شناختند.
عراقچی با اشاره به این که ما محکم بر خواسته‌های ایستادیم و در نهایت به نتیجه رسیدیم گفت: برجام و مذاکرات یک چیز بود و پس از آن هم نیز موضوعی دیگر به حساب می‌آید که همان اجرای برجام است.
اجرای برجام به اندازه مذاکرات اهمیت دارد
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، با تاکید بر این که اجرای برجام به اندازه مذاکرات اهمیت دارد تصریح کرد: زیرا ممکن بود طرف مقابل از زیر بار تعهدات خود فرار کند پس باید جلوی نقض موارد را بگیریم.
وی با اشاره به شروط رهبری مبنی بر اجرای برجام اظهار داشت: اولین شرط رهبری مربوط به شروع اجرای برجام است و ۸ مورد مابقی به حین اجرا مربوط می‌شود.
عراقچی با اشاره به شرط اول مقام معظم رهبری که فرمودند قبل از این که ما تعهدات خود را آغاز کنیم باید تضمین‌های کافی از طرف مقابل گرفته شود گفت: وقتی ما به تصویب رسیدیم طبق برجام طرف‌های اروپایی و آمریکا باید تحریم‌های اقتصاد و مالی مرتبط با هسته‌ای را در کنگره متوقف و دستورات اجرایی رئیس‌جمهور آمریکا و اتحادیه اروپا را لغو می‌کردند که این اتفاق در روز تصویب که ۲۶ مهرماه بود صورت گرفت و شورای وزیران اتحادیه اروپا مصوبه جدیدی را تصویب و آن را در بولتن رسمی اتحادیه اروپا ثبت کرد.
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه یادآور شد: درهمان روز نیز رئیس‌جمهور آمریکا سندی را امضا و به چهار وزارتخانه ای که تحریم‌های ایران به آن‌ها مربوط می‌شد از جمله وزارت امور خارجه ،انرژی، خزانه‌داری و تجارت دستور داد که وزیر امور خارجه تحریم‌های کنگره را متوقف و سه وزیر دیگر یعنی وزرای تجارت،انرژی و خزانه‌داری نیز آمادگی‌های لازم را برای اجرای دستورات اجرایی رئیس‌جمهور انجام دهند.
عراقچی اظهار داشت: از آن جایی که کنگره آمریکا در موقعیتی نیست که تحریم‌های خود را لغو کند رئیس‌جمهور آمریکا به عنوان مجری این تحریم‌ها تعهد کرده است که آن‌ها اجرا نکند و اجرای آن‌ها را متوقف سازد.
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، همچنین یادآور شد: مقام معظم رهبری در سخنرانی علنی که داشتند فرمودند با ترتیب لغو و یا توقف تحریم‌ها موافق هستند به این صورت که تحریم‌های خود رئیس‌جمهور آمریکا لغو شود و اجرای تحریم‌های کنگره نیز متوقف شود.
وی ادامه داد: در ۲۶مهرماه وزیر امور خارجه آمریکا نیز بیانیه‌ای صادر و تحریم‌های کنگره را متوقف کرد لذا از نظر ما آ ن تضمینی که لازم بود آمریکا و اروپا در خصوص لغو تحریم‌ها بدهند انجام شده و لغو توقف تحریم‌ها ظاهراً محقق شده است
کارشناسان حقوق ما همچنان تطبیق نامه رئیس‌جمهور آمریکا و مصوبه اتحادیه اروپا با تعهداتشان برای لغو تحریم‌ها را بررسی می‌کنند
وی خاطر نشان کرد: علی‌رغم این که ظاهر امر نشان می‌دهد لغو و توقف تحریم‌ها محقق شده است اما حقوقدانان ما همچنان در حال حاضر، در حال بررسی اسناد صادر شده من جمله نامه آقای اوباما و بیانیه آقای کری ( وزیر امور خارجه آمریکا) هستند تا چیزی از قلم نیفتاده باشد.
عراقچی در بخش دیگری از این برنامه در پاسخ به این سؤال که آیا کارشناسان حقوقی ما تا الآن به این نتیجه رسیده‌اند که پول‌های نفتی ما قفل خواهد شد اظهار داشت: همان طور که گفته شد اسناد در حال بررسی است ولی باید گفته شود نگرانی از انتقال پول مربوط به فروش نفت وجود ندارد.
چنانچه ابهامی در نامه رئیس‌جمهور آمریکا یا بیانیه آقای کری در خصوص لغو تحریم‌ها وجود داشته باشد به آن‌ها اعلام می‌کنیم
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، خاطر نشان کرد: در نامه آقای اوباما مشکلی نیست اما در بیانیه آقای کری مقداری تردید است که آیا همه موارد درج شده است یا خیر که در این رابطه نیز برداشت اولیه حقوقدانان ما این است که همه موارد ذکر شده ولی بررسی دقیق تری در حال انجام است و اگر در این رابطه مشکلی باشد نیز این موضوع را به آمریکایی‌ها منتقل می‌کنیم تا اصلاح کنند.
وی مجدداً تاکید کرد: در کلیت قضیه تعهدی که آمریکا و اروپا باید انجام می‌دادند و در شرط اول مقام معظم رهبری نیز ذکر شده بود که باید تضمین‌های کتبی داده شود ظاهراً محقق شده اما نظر قطعی را حقوقدانان ما ظرف یکی دو روز آینده اعلام خواهند کرد.
مقدمات کارهای مربوط به اجرای تعهدات ما آغازشده است
عراقچی اظهار داشت: با توجه به اجرای تعهدات آمریکا و اروپا مقدمات کارهای مربوط به اجرای تعهدات ما نیز آغازشده و مقدمات برخی اقداماتی که ما باید در فوردو و نطنز انجام بدهیم در حال انجام است.
تا جایی که می‌دانیم سانتریفیوژها تا کنون جمع‌آوری نشده‌اند
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، همچنین اضافه کرد: تا جایی که می‌دانیم سانتریفیوژها تا کنون جمع‌آوری نشده‌اند، البته مقدمات شروع شده و ممکن است ظرف چند روز آینده این کار صورت گیرد.
وی تصریح کرد: ظاهر امر نشان می‌دهد شرط اول مقام معظم رهبری مبنی بر اخذ تضمین‌های کتبی از سوی آمریکا محقق شده و ما می‌توانیم مقدمات تعهدات خود را آغاز کنیم که در این مورد ما منتظر نظر نهایی حقوقدانان خودمان در خصوص بندهای جزئی هستیم.
اجرای تعهدات ما در اراک و نسبت به ذخایر اورانیوم غنی‌شده منوط به بسته شدن پرونده PMD در شورای حکام آژانس است
عراقچی با بیان این که ما هم اکنون می‌توانیم اجرای تعهدات خود را در نطنز و فوردو آغاز کنیم گفت: اجرای تعهدات ما در خصوص راکتور آب سنگین اراک و ذخایر اورانیوم غنی‌شده منوط به بسته شدن پرونده PMD ما در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است و طبق نظر رهبری زمانی که این پرونده در شورای حکام بسته شد آن موقع است که ما می‌توانیم اقدامات خود را نسبت به اراک و ذخایر اورانیوم غنی‌شده شروع کنیم.
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، با بیان این که پرونده PMD در آژانس به خوبی پیش می رود اظهار داشت: طبق نقشه راه می‌بایست تا ۱۵ اکتبر همکاری‌های ما با آژانس تکمیل می‌شد که این اتفاق صورت گرفت و آژانس اعلام کرد که همکاری آژانس با ایران تکمیل‌شده لذا این قسمت از نقشه راه تکمیل‌شده است که این خود مرحله بسیار بزرگی بود.
آژانس انرژی اتمی اعلام کرده سؤالی از فعالیت‌های ایران ندارد ولی هنوز گزارش‌های خود را به شورای حکام ارائه نکرده است
وی با بیان این که هم اکنون ختم همکاری با ایران را اعلام کرده است گفت: این موضوع به این معنا است که آژانس دیگر از ایران سؤالی ندارد و هم اکنون در حال تدوین گزارش نهایی خود است که این گزارش احتمالاً تا آخر ماه نوامبر آماده می‌شود و این گزارش به شورای حکام ارائه خواهد شد و این شورا نیز در نیمه دسامبر تشکیل جلسه می‌دهد و ۱+۵ موظف هستند که قطعنامه‌ای را با هدف بستن پرونده PMD به شورای حکام ارائه دهند و این شورا نیز آن قطعنامه را تصویب کند و موضوع PMD را خاتمه یافته اعلام کنند و پس از آن است که ما کارهای مربوط به اراک و ذخایر اورانیوم غنی‌شده خود را انجام خواهیم داد.
عراقچی بیان داشت: اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود حدود دو ماه دیگر به روز اجرایی شدن برجام می‌رسیم و این روز، روزی است که تحریم‌ها عملاً برداشته خواهد شد.
مقامات اروپایی و آمریکایی سخنی در خصوص باقی ماندن تحریم‌ها عنوان نکردند
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، در بخش دیگری از اظهارات خود درباره این که آیا ساختار تحریم‌ها باقی خواهد ماند یا خیر اظهار داشت: در مصوبه اتحادیه اروپا و نامه اوباما چنین عبارتی وجود ندارد که ساختار تحریم‌ها باقی می‌ماند و همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند اگر طرف ۱+۵ چنین اظهارنظری داشته باشند نقض برجام است.
وی یادآور شد: بعد از شروط مقام معظم رهبری ما شاهد اظهاراتی از این دست که ساختار تحریم‌ها باقی خواهد ماند از سوی اروپا و آمریکا نبودیم و اگر پیش از این صحبت‌هایی در این باره مطرح می‌شد تنها یک ترفند تبلیغاتی بوده است
عراقچی همچنین اظهار داشت: تا روز اجرایی شدن برجام، ساختار تحریم‌ها سر جای قبل است اما از روز اجرایی شدن برجام ساختار تحریم‌ها فرو خواهد ریخت.
مذاکره دو جانبه با آمریکا در خصوص سوریه نداشتیم و نخواهیم داشت
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، در بخش دیگری از اظهارات خود در خصوص مذاکرات وین در مورد سوریه اظهار داشت: در نشست وین که حول محور کشور سوریه صورت گرفت ما با آمریکایی‌ها مذاکره دو جانبه در خصوص سوریه نداشتیم و نخواهیم داشت و آن چه که در طول دو سال گذشته در رابطه با مذاکره دو جانبه با آمریکا اجازه داده شده بود تنها در موضوع هسته‌ای بوده است اما در قالب مذاکرات چندجانبه اجازه داده شده بود که در جمع حاضر شویم و مواضع خود را در خصوص سوریه بیان کنیم.
در مذاکرات وین، بحث‌های پرتنش بین ظریف و الجبیر پیش آمد
وی درباره این که آیا در مذاکرات وین آقای ظریف با وزیر خارجه عربستان مشاجره لفظی پیدا کردند یا خیر گفت: در ۷،۸ ساعت جلسه جر و بحث‌های مفصلی بین هیئت‌های حاضر در مذاکرات صورت گرفت و مقدار زیادی مشاجره بین ظریف و الجبیر صورت گرفت و کشمکش‌ها بین این دو نفر زیاد بود.
عراقچی ادامه داد: دیالوگ های که بین ما و عربستان رد و بدل شد پرتنش و همراه با جر و بحث بود.
در اجلاس اخیر سوریه ایران بازیگردان اصلی بود
معاون امور حقوقی و بین‌المللی وزارت امور خارجه، با بیان این که خواسته‌های اصولی ما در بیانیه نشست سوریه محقق شد که فکر می‌کنم این سند نهایی می‌تواند مبنایی برای یک سری مذاکرات طولانی و پیچیده در آینده باشد گفت: وزیر خارجه یکی از کشورهای حاضر در مذاکرات معترض بود که تمام اهداف آقای ظریف در دور از مذاکرات پیش می رود که این نشان‌دهنده واقعیت صحنه است به این معنا که واقعیت صحنه اقتضا می‌کند اگر خواسته‌های ایران که منبعث از خواسته‌های به حق مردم سوریه است حاصل نشود در میدان چیزی اتفاق نمی‌افتد و آن‌ها این موضوع را در چهار سال گذشته تجربه کردند به این معنی که همه نیروهای خود را در رابطه با کشور سوریه بسیج کردند ولی خلاف اراده جمهوری اسلامی ایران و مردم و دولت سوریه نتوانستند کاری انجام دهند.
وی در پایان خاطر نشان کرد: در اجلاس اخیر سوریه، ایران بازیگردان اصلی بود.
2- از ارسال دیدگاههای تکراری و حاوی توهین به حزب یا گروه خاصی پرهیز گردد.