- مجتمع معادن سنگ آهن فلات مرکزی ایران - http://icep.ir -

پنج تصمیم تاریخی برای رهایی اقتصاد ایران از وابستگی به نفت

وزير صنعت، معدن و تجارت در مراسم بزرگداشت روز ملي صادرات ، با تبريك اين روز به همه صادركنندگان به ضرورت اتخاذ پنج تصميم تاريخي براي رهايي اقتصاد ايران از وابستگي به نفت تاكيد كرد .
به گزارش معدن نيوز” مهدي غضنفري ” در مراسم روز ملي صادرات با حضور معاون اول رييس جمهوري و جمعي از مسئولان دولتي و نمايندگان بخش خصوصي ، چگونگي سيستم طبقه بندي كالا و اينكه صادر كنندگان در چه بخش هايي از آن مي توانند نقش آفرين باشند را مورد توجه قرار داد و افزود: چند تصميم تاريخي را مطرح مي كنم كه اگر مهر تاييد به آن زده شود ،  آنها را  پيگيري مي كنيم .
وزير صنعت ، معدن و تجارت با بيان اينكه ،  شرايط كشور نيازمند مداقه و توجه زيادي در برخي پارامتر هاي اقتصادي است ، افزود: به اين دليل مديريت و تقاضاي ارز بايد با حساب و كتاب دقيق تري انجام شود و شما صادركنندگان يكي از مهمترين گروه هاي ارز آور در كشور هستيد .
** تقسيم ۱۰ گروه كالايي واردات به سه خانواده و گروه
دكتر غضنفري واردات كشور پس از نوسانات ارزي را به سه خانواده و گروه اصلي تقسيم كرد و گفت ، گروه يا خانواده اول ۲  اولويت هستند كه كالاهاي اساسي و دارو را در بر مي گيرد و ارز مرجع دريافت مي كنند ، خانواده دوم ۶ اولويت (سه تا هشت ) است كه در مركز مبادلات ارزي ، ارز مبادله اي دريافت مي كنند ، اين اولويت ها شامل همه قطعات ، كالاها و مواد اوليه اي است كه در توليد استفاده شده و محصول توليدي را در كارخانه شكل مي دهند ، اين شش اولويت ارز حدود ۲۵۰۰ تومان در مركز مبادلات ارزي دريافت مي كنند و براي ۲ اولويت نخست نيز  ارز مرجع (۱۲۲۶ تومان ) تعلق مي گيرد .
وزير صنعت ، معدن و تجارت سپس گفت : ۲ اولويت آخر يا خانواده سوم ، گروه هاي  كالايي ۹ و ۱۰ واردات شامل ، اقلام مصرفي و كم دوام است .
وي ادامه داد : بنابراين خانواده اول ارز مرجع ، خانواده دوم ارز مبادله اي و خانواده سوم هيچ كدام از اين دو ارز را دريافت نمي كند و براي مجموع اين اولويت ها حدود ۷۰ ميليارد دلار ارز مصرف مي شود .
دكتر غضنفري با بيان اين جمله كه امروز به دنبال آن هستيم كه آيا مي شود نفت را به طور كامل از سيستم تجاري كشور از حوزه واردات و صادرات خارج كرد و ميان ارز مورد نياز واردات و ارز حاصل از صادرات انطباقي ايجاد كرد ، افزود: بايد ببنيم چه فاصله و شكافي ميان اين دو است و براي آن بايد چه كاري انجام دهيم .
وي ادامه داد : در همه رديف هاي كالاهايي (۱۰ اولويت ) هم صادرات و هم واردات داريم به نحوي كه در گروه كالايي اول  شامل كالاهاي اساسي و نهاده هاي توليد ، ميزان واردات بيش از ۶ ميليارد دلار است و در مقابل ۳۰۰ ميليون دلار صادرات صورت مي گيرد كه تفاضل اين دو تراز منفي را نشان مي دهد .
به گفت وزير صنعت ، معدن و تجارت ، در مورد گروه كالايي دوم ، دارو و تجهيزات پزشكي ، تراز واردات و صادرات منفي است .
دكتر غضنفري در ادامه با توضيح اين مطلب كه اگر در تك تك اينها تراز صفر بود ، معني آن اين است كه به ارز حاصل از نفت نياز نداشتيم ، افزود: اما با كمال تاسف اين گونه نيست و اگر برويم سراغ شش تاي بعدي كه مربوط به حوزه توليد است ملاحظه مي شود كه در اين اولويت ها هم واردات و هم صادرات داريم .
وي عنوان كرد:  در ۲ اولويت آخر ( ۹ و ۱۰) كه كالاهاي مصرفي و كم دوام است ، تراز واردات و صادرات آن مثبت است  و معناي آن اين است كه قدرت صادرات داريم ،  اما با كمال تاسف درهمين ۲ گروه آخر واردات هم داريم ، به عنوان مثال ، يخچال يا ماشين لباسشويي يا كولر وغيره .هم توليد مي كنيم و هم واردات آن انجام مي شود و هم صادرات دارد .
دكتر غضنفري با بيان اين جمله كه دو تصميم تاريخي را مي خواهم مطرح كنم ، افزود: براي اينكه در جمهوري اسلامي تعادلي بين ارز وارداتي و صادراتي ايجاد كنيم بايد ، دو كار انجام دهيم ، نخست اينكه  ارز وارداتي كمتر مصرف كنيم و دوم اينكه ارز صادراتي بيشتري ايجاد كنيم  و اگر بتوانيم فاصله اين دو كه حدود ۱۰ تا ۲۰ ميليارد دلار را كاهش داده و به هم نزديك كنيم ، در واقع گام بزرگي است كه تحريم ها موجب مي شوند ، بايد از آنها تشكركرد.
** مردم كالاهاي اولويت ۹ و ۱۰ را مصرف نكنند
وزير صنعت ، معدن و تجارت سپس جمع دو اولويت ۹ (۵٫۱ ميليارد دلار ) و ۱۰ ( ۳٫۸ ميليارد دلار ) را ۹ ميليارد دلار بيان كرد و افزود: هر چقدر مردم بتوانند اولويت ۹ و ۱۰ را مصرف نكنند و سازمان توسعه تجارت ثبت سفارش اين كالا را انجام ندهد ، در واقع تا سقف نزديك به ۱۰ ميليارد دلار مي توان صرفه جويي داشت.
وي افزود: بنابراين اولين تصميم تاريخي كه دراين مقطع حساس از كشورمان بايد بگيريم اين است كه گروه كالاي اولويت ۹ و ۱۰ را كالاي داخلي مصرف كنيم ، تعبيري كه مقام معظم رهبري دراين سال تاكيد كردند .
دكتر غضنفري در ادامه با بيان اين جمله كه من نمي خواهم بگويم همه اقلامي كه در اولويت ۹ و ۱۰ است ، درداخل توليد مي شود ، گفت : برخي موارد اين گونه نيست ، بهرحال سقف ميزاني كه مي توانيم صرفه جويي كنيم ۱۰ ميليارد دلار است.
** ضرورت توليد استاندارد ،  كيفي  و ارزان
وي ادامه داد : يك تصميم تاريخي ديگري هم بايد بگيريم و آن هم اين است كه اولويت سه تا هشت ، اولويت هاي توليدي كشور است كه تراز همه اينها منفي است اگر توليد كنندگان بتوانند كالاي استاندارد كيفي و ارزان توليد كنند ما در اين اولويت ها مي توانيم صرفه جويي ارزي داشته باشيم ،  ترازها همه منفي است ، فقط اولويت ۹ و ۱۰ مثبت است .
وزير صنعت ، معدن و تجارت با بيان اينكه بيش از ۷ ميلياردلار براي واردات كنجاله ، ذرت ، گندم و جو مصرف مي شود ، گفت :تصميم تاريخي ديگر اين است كه از حوزه كشاورزي بخواهيم كه اينها را در داخل كشور براي ما توليد كنند و در اين خصوص سه يا ۵ ميليارد دلار مي توانيم توليد داخل داشته باشيم .
دكتر غضنفري يادآور شد : كالاهايي كه اولويت سه تا هشت و ارز مبادله اي مصرف مي كنند معمولا كالاي نيمه ساخته است ، اينجا موضوعي كه اهميت دارد حجم ارزش افزوده اي است كه در كشور ايجاد مي شود يعني اينكه هرچه بتوانيم اولويت هاي سه و چهار را بيشتر وارد كشور كنيم ولي اولويت هاي ۵، ۶ و ۷ را كمتر وارد كنيم معني اش اين است كه ارزش افزوده در كشور شكل مي گيرد.
** ممنوعيت اولويت هاي ۹ و ۱۰ و افزايش صادرات آن
به گفته وي ، اگر واردات اولويت هاي ۹ و ۱۰ را ممنوع كنيم و صادرات آن را افزايش دهيم ، بنابراين سومين تصميم تاريخي است كه بايد گرفت تا تحريم ها را به طور كامل شكست بخورد ،  يعني اينكه بايد تراز كالاهايي كه ارز مرجع دريافت مي كند و كالاهايي كه ارز مبادله اي دريافت مي كنند مثبت شود ، معني اش اين است كه در حوزه كشاورزي كار بيشتري مي توانيم انجام دهيم .
وزير صنعت ، معدن و تجارت با استناد به آمارهاي رسمي گفت : ميزان صادرات غيرنفتي حدود ۴۴ ميليارد دلار است و در مقابل ميزان واردات بيش از ۶۵ ميليارد دلار است كه نتيجه اين دو تراز منفي را نشان مي دهد و يعني اينكه فاصله اين دو حدود ۱۸ ميليارد دلار است  و بين واردات و صادرات (هر دو غيرنفتي ) فاصله است و اين همان جايي است كه مي گويند نفت كشورجمهوري اسلامي ايران را تحريم مي كنيم تا بتوانيم به اهدافمان برسيم يعني اگر بتوانيم ۱۸ ميليارد دلار را فراهم كنيم نيازمند ارز نفت نيستيم .
دكتر غضنفري افزود: ميزان صادرات غيرنفتي ۴۴ ميليارد دلار است ، واردات كشور هم نزديك به ۶۰ ميليارد دلار است ، بنابراين ۱۸ ميليارد بايد به اقتصاد كشور داده شود تا امر واردات به درستي انجام شود ، اما بانك مركزي مي گويد كه ميزان واردات ۷۰ ميليارد دلار است ..

** ارز صادر كنندگان در خدمت توليد
وي با طرح اين پرسش كه ارز صادرات كشور چگونه مصرف مي شود ، بخش دوم سخنان خود را به اين موضوع اختصاص داد و گفت : از واردات ،در يك جدول چهار شاخصي شامل ، كالا ، خدمات ، قاچاق و ساير ،كالا  حدود ۶۰  خدمات نزديك به ۱۵ است ، ممكن است قاچاق كالا صورت گيرد ارز را مي برد كالا را از مرزهاي غيرگمركي مي آورد يا ساير مردم ممكن است ارز بخرنند يا خداي ناكرده خروج سرمايه داشته باشيم .
دكتر غضنفري سپس با بيان اينكه چرا تعادل ارزي صورت نمي گيرد ، يكي از دارندگان مهم ارز را صادر كنندگان دانست و گفت :  آيا ارز صادر كنندگان در راستاي كالا و خدمات  يا در قسمت قاچاق يا ساير استفاده مي شود .
وي در تكميل جمله خود گفت:  اگر ارز حاصل از صادرات  صادركنندگان در دو بخش اول استفاده نشود ، ارز صادر كننده در خدمت توليد نيست ، معني اش اين است كه تحريم ها مي تواند آزار دهنده باشد چون بايد ارز نفت را بياوريم و آن هم گره خورده است ، پس پرسش مهمي كه با آن مواجه هستيم ، تصميم هاي تاريخي است كه بايد صادر كنندگان ، مردم ، توليد كنندگان و حوزه كشاورزي ياد بگيرند .
** اشتياق بازار غيررسمي به ارز صادر كنندگان
دكتر غضنفري خطاب به صادر كنندگان گفت : ۴۴ ميليارد دلارارز خود را در كدام بخش مي خواهيد مصرف كنيد ، بهتر از من مي دانيد كه متقاضيان دو ستون آخر (قاچاق و ساير ) چقدر مشتاقانه ريال پرداخت مي كنند چون صادر كنندگان و ساير توليد كنندگان ارز را به آنها نمي دهند .
وي افزود: بنابراين موضوع قيمت ارز، موضوعي فرعي است ، ۲۵۰۰ تا ۳۵۰۰ فراهم مي شود ، اما ارزي كه با صدر كالا از كشور يا خدمات فراهم مي كنيم دراختيار كدام يك از اينها قرار مي گيرد اگر در اختيار دو اولويت آخر قرار گيرد ، كمكي به دور زدن تحريم نمي كند ، مسئوليت تاريخي دراين شرايط چيست ؟
وزير صنعت ، معدن و تجارت از صادركنندگان به عنوان افرادي شريف  وايران دوست نام برد و گفت : آنها با انقلاب و نظام همراه هستند و برآنند تا ارز حاصل از صادرات خود را در مسير توليد مصرف كنند و اما مكانيزم آن چه بايد باشد ؟ پرسشي است كه حدود سه هفته است كه مطرح مي كنيم و صادركنندگان نيز با ما دراين خصوص همراهي مي كنند .
وي با بيان اينكه مركز مبادلات ارزي تنها جايي است كه اولويت هاي توليد از آن ارز دريافت مي كنند ، افزود:  ساير اولويت ها ارز ما را مصرف مي كنند ، اولويت هايي كه نشتنه مصرف ارز هستند ، تمام نمي شود اما توليد از درون آن نمي آيد .
وي با يادآوري اين موضوع كه من مي دانم قيمت ارز، پيمان سپاري و مسائلي را كه مانع صادرات غيرنفتي است را اصلا نبايد امروز مطرح كرد ، گفت : با شما موافقم اما شما هم به من حق بدهيد كه به عنوان يك شهروند ايراني بدانيم كه درآمد حاصل از ۴۴ ميليارد دلار صادرات غيرنفتي در كجا مصرف مي شود ، پرسشي كه براي آقاي بهمني بانك مركزي هم است  و براي هر دارنده ارز كه دنبال سر بلندي ايران است . مطرح مي شود.
دكتر غضنفري در باره تصميم تاريخي پنجم آن نيز گفت : دولت نيز بايد موانع توليد و صادرات را بردارد ،
** مصوبه اخير مجلس و كاهش منابع توليد
وزير صنعت ، معدن و تجارت در بخش ديگري از سخنان خود به مصوبه اخير مجلس شوراي اسلامي و اينكه طبق قانون بودجه قرار بود ۱۰ درصد منابع صندوق توسعه ملي به عنوان سرمايه در گردش واحدهاي توليدي استفاده شود ، گفت : مجلس در هفته قبل مصوب كرد كه اين ۱۰ درصد ، ۱۰ درصد درآمدهاي ارزي امسال باشد اين درآمدها كه عددي نمي شود.
وي افزود : ما حداقل ۸ هزار ميليارد تومان مي توانستم از ۱۰ درصد منابع صندوق توسعه ملي براي سرمايه در گردش به حوزه توليد اختصاص دهيم ، آن را با منابع بانكي تلفيق مي كرديم كه ۱۶ هزار ميليارد تومان مي شد،  مجلس هفته قبل در آخرين روزهاي كاري تفسير كرد كه اين ۱۰ درصد از درآمدهاي نفتي امسال صندوق است يعني تقريبا هيچي و اين تصميم با نامگذاري سال توليد ملي ، حمايت از كار و سرمايه ايراني سازگاري ندارد ، اينها مشكلاتي است كه با توجه به چند برابر شدن مواد اوليه و ال سي بايد حل كنيم ، توليد بايد سرمايه در گردش خود را بگيرد
وزير صنعت ، معدن و تجارت با طرح اين جمله كه هم اكنون در شرايط بسيار حساسي قرار داريم و نبايد مقوله ارز كشور را دچار مشكل كند ، افزود: مي توانيم كاملا آن را مديريت كنيم.
وي افزود: ۴۴ ميليارد دلار ارز حاصل از صادرات غيرنفتي است ، ۲۰ ميليارد دلار هم نفت روي آن بگذارد ، ۶۰ ميليارد دلار مي شود ، مردم با مصرف نكردن كالاهاي مصرفي كم دوام مشابه توليد داخلي از مصرف ۱۰ ميليارد دلار ارز خودداري مي كنند ، صادر كنندگان نيز به عنوان افسران جبهه صادرات مي توانند ۱۰ ميليارد دلار به توليد كمك كنند كه دراين صورت سربه سر مي شويم و اين طور مي توانيم مسير پرفراز و نشيب را در حوزه جنگ اقتصادي كه بر ما تحميل شده و متاسفانه به اندازه كافي پيدا و مشهود نيست طي كنيم تا مسير انقلاب به اهداف متعالي خود دست يابد و قطعا با ياري خداوند اين گونه خواهد شد .